Hasło to nieustannie obija nasze uszy. Słyszymy, że warto jej jeść i że dobrze wpływają na nasze zdrowie. Przyjrzyjmy się zatem bliżej antyoksydantom, aby zrozumieć, dlaczego warto włączyć do diety produkty będące ich źródłem.
Antyoksydanty, to inaczej przeciwutleniacze, które są naturalnymi substancjami chroniącymi nas przed schorzeniami takimi jak nowotwory. Przeciwutleniacze spowalniają także starzenia się są wiec sprzymierzeńcem młodości. Antyoksydanty to chemiczne związki, które blokują reakcje utleniania w organizmie. Już ich niewielkie dawki powstrzymują proces powstawania szkodliwych wolnych rodników (tak nazywają się cząsteczki z niesparowanym elektronem, wytwarzane w procesie oddychania komórkowego). Te wolne rodniki zabierają elektrony od innych cząsteczek, one zaś od kolejnych. Nadmierna ilość cząsteczek z niesparowanym elektronem (wolnych rodników) sprzyja rozwojowi groźnych chorób, m.in. układu krążenia, cukrzycy, czy zwyrodnieniu plamki żółtej. Masowemu powstawaniu szkodliwych rodników zapobiegają antyoksydanty endogenne (te produkowane przez nasz organizm) i egzogenne (dostarczane z pożywieniem).Działanie antyoksydacyjne wykazują witaminy (C, E, A), flawonoidy oraz karotenoidy. W ciągu wiosny i lata warto sięgać po owoce i warzywa będące najlepszym źródłem antyoksydantów, a jesienią czy zimą wybierać mrożonki. Bowiem mrożenie nie wpływa na znaczące starty cennych właściwości produktów.
W neutralizowaniu wolnych rodników prym wiodą witaminy C, E i A (beta-karoten, czyli prowitamina A). Działanie antyoksydacyjne wykazują również naturalne substancje nie odżywcze takie jak karotenoidy i flawonoidy. Oprócz niszczenia wolnych rodników dodatkowo wspierają antyoksydacyjne działanie witamin. Karotenoidy znajdziemy w żółtych, pomarańczowych i zielonych warzywach oraz owocach. Najcenniejszymi z nich są:
- likopen, o działaniu przeciwnowotworowym i przeciwmiażdżycowym (źródła to: pomidory, przetwory pomidorowe: koncentrat, ketchup, przecier,);
- zeaksantyna i luteina, chroniące plamkę żółtą (punkt na siatkówce oka) przed oksydacyjnym działaniem promieni UV (najbogatsze są w nie warzywa zielone takie jak jarmuż czy szpinak oraz żółtko jaj).
Flawonoidy obecne w warzywach, owocach, roślinach strączkowych, orzechach, herbatach zielonej i czarnej oraz gorzkiej czekoladzie, czerwonym winie czy kawie wykazują działanie ochronne dla serca oraz przeciwnowotworowe.
Wybór sezonowych jarzyn i owoców jest o tej porze roku może być ubogi. Dlatego w okresie jesieni i zimy warto korzystać z mrożonek. Podczas procesu zamrażania produkty bogate w przeciwutleniacze nie tracą swoich właściwości. W chłodniejsze dni, gdy na polach hula wiatr sięgajmy także po rośliny strączkowe. Jedna z nich, fasola, ma wysoki wskaźnik antyoksydacyjny (tzw. ORAC) oznaczający zdolność do neutralizowania wolnych rodników. Urozmaicajmy dietę winem, kawą, czy zieloną herbata. Oczywiście nie wolno przesadzać z tymi produktami, gdyż są to używki, które w namierzę nam zaszkodzą.
Dbajmy o odpowiednią jakość naszej diety o każdej porze roku oraz, by na talerzu było kolorowo. Jeśli do każdego posiłku będziemy wybierać sezonowe warzywo lub owoc, antyoksydantów z pewnością nam nie zabraknie.